BBQ Gezondeidsgevaren: Tips Voor Veilige, Gezonde & Hygiënische Barbeque-Avonden

Door onze health-redactie| Kian Alaie, voedingswetenschapper BSc

Wanneer de zomer nadert, is het tijd om de barbecue uit de schuur te halen. Barbecueën kan een geweldige manier zijn om tijd buiten door te brengen met vrienden en familie, maar het is ook belangrijk om veiligheids- en gezondheidsrisico’s in overweging te nemen. Maar wat zijn dan die risico’s? En hoe implementeer ik de maatregelen?

Hier zijn enkele tips om ervoor te zorgen dat je barbecue ervaring veilig en gezond blijft.

Gewenste smaak en ongewenste gezondheidsrisico’s

Ongewenste stof 1: Polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s)

De vleessmaak die je juist zo graag wil niet helaas niet altijd zo gezond. De vleessmaak bestaat uit een complex aan stoffen die ontstaan wanneer vet op je vuur valt. Er ontstaan dan Polycyclische aromatische koolwaterstoffen (oftwel PAK’s) en deze zijn kankerverwekkend (Voedingscentrum, 2023). Ze zijn zelfs zo kankerverwekkend dat mijn docenten op Wageningen Universiteit ons hiervoor waarschuwden.

Het rook zorgt ervoor dat deze PAK’s weer terechtkomen op het vlees. Dit vond ik zelf heel jammer te horen aangezien dat juist de smaak is die ik graag wil bij een barbecue. Het is dus aan jou in hoeverre je hier rekening mee wil houden.

Ongewenste stof 2: heterocyclische amines

Helaas blijft het niet bij PAK’s, maar er ontstaan ook heterocyclische amines waarvan bepaalde ook carcinogeen zijn (Oz en Yuzer, 2016). Deze ontstaan wanneer eiwitten extreem heet worden en zo een chemische reactie ontstaat waarin HCAs ontstaan. HCAs zijn direct gecorreleerd aan hogere kans op pancreas en darmkanker (Zheng en Lee, 2009).

Voedselveiligheid en bacteriën

Een van de grootste risico’s bij het barbecueën is voedselvergiftiging. Voedselvergiftiging kan worden veroorzaakt door bacteriën die zich vermenigvuldigen in voedsel dat niet goed wordt bewaard, ontdooid of gekookt. Vooral met barbecueën is dit een probleem omdat er een kans is dat jij je vlees lang in de buitenlucht houdt en wellicht niet genoeg gaart.

• Bacterie type 1: Campylobacter is een bacterie die vaak voorkomt in rauw vlees en ongepasteuriseerde zuivelproducten. Deze kan gastro-intestinale ziekten veroorzaken, waaronder diarree, buikkrampen en griep (Voedingscentrum, 2023).
• Bacterie type 2: Salmonella kan worden gevonden in eieren, gevogelte en andere dierlijke producten, maar ook op rauwe groente. Het kan voedselvergiftiging veroorzaken met symptomen zoals buikkrampen, koorts en diarree, maar kan ook vervelender uitpakken Voedingscentrum, 2023).
• Bacterie type 3: Listeria is een bacterie die vaak voorkomt in ongepasteuriseerde zuivelproducten zoals kazen, vis en vleeswaren. Het kan leiden tot ernstige infecties bij zwangere vrouwen, ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem (Voedingscentrum, 2023).
• Bacterie type 4: E. coli is een bacterie die van nature voorkomt in onze lichamen, maar vergis je niet, een besmetting van ecoli in veel verschillende soorten voedsel kan leiden tot ernstige diarree, buikpijn, braken (Voedingscentrum ,2023).

Om het risico op voedselvergiftiging te verminderen, moet jij ervoor zorgen dat je het voedsel op de juiste manier behandelt. Houd vlees en andere bederfelijke voedingsmiddelen gekoeld totdat u ze gaat barbecueën.

THT en TGT

Alle voedingsmiddelen hebben een houdbaarheidsdatum. Je kan vinden op de verpakking:

• THT (tenminste houdbaar tot)
• TGT (te gebruiken tot)

Het is belangrijk hier even goed op te letten om ervoor te zorgen dat je voedsel eet dat veilig is om te consumeren. Bij TGT is het van uiterst belang dat je deze niet consumeert na houdbaarheidsdatum. De fabrikant kan de veiligheid ervan namelijk niet garanderen. Bij THT is het eerder een kwestie van de kwaliteit die achteruit gaat.

Grill schoonmaken

Het is belangrijk om de grillplaat schoon te maken voordat je begint met barbecueën. Restjes verkoold voedsel kunnen kankerverwekkend zijn. Het is het makkelijkst om de plaat extra te laten verkolen en vervolgens met een ijzeren schoonmaakborstel te schrapen.

Crosscontaminatie

Crosscontaminatie gebeurt wanneer bacteriën van rauw vlees in aanraking komen met andere voedingsmiddelen. Hierdoor neemt de kans op voedselvergiftiging aanzienlijk toe. Je zal misschien wel denken dat de kans heel klein is om daadwerkelijk ziek te worden, maar zodra je een voedselvergiftiging te pakken hebt, zorg je er 100% voor dat dit nooit meer gebeurt.

Snij rauw vlees op een aparte snijplank en maak het keukengerei en de snijplank na gebruik grondig schoon met zeep.

Alle BBQ/Barbecue tips op een rijtje

Je kan het een en ander doen om deze stoffen niet in je eten te laten komen. We hebben ze op een rijtje gezet:

• Kook op lagere hitte. Er is een directe correlatie in het ontstaan van meer HCAs en een verhoging in hitte.
• Gebruik brikketten, deze worden minder heet.
• Olie je grill even in voordat je deze gebruikt. Zo blijft het vlees niet plakken.
• Schraap het residu van je grill af voordat je deze gebruikt. Dit is het makkelijkst na het grillen.
• Plaats gekookt vlees niet op borden waar rauw vlees op heeft gelegen
• Als je vlees gaar is, verwijder deze direct van de grill.
• Plaats aluminium folie onder je vette stukken vlees om het vet op te vangen. Zo voorkom je de formatie van PAK’s.
• Zorg ervoor dat vlammen niet direct in contact komen met je vlees.
• Plaats je plaat hoger op het vuur.
• Zorg ervoor dat het vlees ontdooid is als het uit de vriezer komt.
• Gebruik stukken vlees met minder vet zodat minder vet op de hitte elementen vallen.
• Gebruik dunnere stukken vlees zodat ze sneller gebakken zijn.
• Gebruik marinades voor je vlees zodat je vlees iets meer beschermd is tegen HCA’s.

Op zoek naar een paar praktische tips verder? Bekijk dit filmpje van Jamie Oliver:

Conclusie: Kies waar jij barbecueën gezonder kan maken

Barbecueën kan een heerlijke manier zijn om lekker te genieten van eten met vrienden en familie in de buitenzon. Het is belangrijk om een paar stappen te nemen om ervoor te zorgen dat het barbecueën veilig en gezond blijft. Volg deze tips om ervoor te zorgen dat uw barbecue niet alleen lekker is, maar ook veilig en gezond!